Một lần ghé thăm làng Thủy Biều-Huế

       Trong một lần về thăm Huế, tôi đã ghé thăm làng Thủy Biều, ngôi làng tọa lạc bên hữu ngạn sông Hương, nay thuộc phường Thủy Biều, cách trung tâm thành phố Huế khoảng 4km về hướng Tây Nam. Từ đây nhìn sang bên kia sông là chùa Thiên Mụ u tịch, thâm nghiêm trên đỉnh đồi Hà Khê. Làng Thủy Biều là sự hợp nhất của hai ngôi làng cổ xưa là Nguyệt Biều và Lương Quán. Thủy là nước, Biều là bầu, hiểu nôm na Thủy Biều là cái bầu nước. Tên gọi này có lẽ bắt nguồn từ vị trí ba mặt của làng Thủy Biều được bao bọc bởi dòng sông Hương thơ mộng. Du lịch điền dã ở nhà vườn xứ Huế rất thú vị. Nhà vườn chỉ có hoa và rêu phong của những ngôi nhà rường hàng trăm tuổi. Nhưng ít có nơi nào như Thủy Biều còn lưu giữ được nhiều công trình kiến trúc cổ, độc đáo. Điển hình là đấu trường Hổ Quyền Voi Ré nguyên vẹn tường trong, thành ngoài, khán đài, cổng vào, và bậc đá suốt hai trăm năm qua. Nhà rường ở Thủy Biều là đặc trưng của nhà rường xứa Huế, mặt hướng về phía Nam, có nhiều rường cột, rường kèo chạm trổ hình mây cuộn, hoa lá, và không có vách ngăn với lối kiến trúc theo chữ Đinh, Khẩu hoặc Công. Lợp ngói liệt với hai lớp chồng lên nhau, nhờ vậy mà nhà rường vào mùa hè luôn mát mẻ và mùa đông ấm áp. Phần lớn các ngôi nhà này đều hơn trăm năm tuổi. Nhà rường xứ Huế không thể thiếu sân vườn, đặc biệt các khu vườn ở Thủy Biều gần như không rào, chỉ có những hàng cây xén thấp phân định vườn nọ với vườn kia như một ý nghĩa tượng trưng. Trong các loại cây ăn trái trồng ở vườn, hấp dẫn nhất là thanh trà, một loại bưởi đặc sản xứ Huế. Bưởi thanh trà tuy không to và nặng nhưng róc vỏ, có vị ngọt thanh và không dư vị đắng. Dẫu chỉ thu hoạch một mùa, nhưng quanh năm bưởi thanh trà mang đến cho làng quê Thủy Biều những vẻ đẹp khác nhau.
 
       Mùa xuân trắng xóa những chùm hoa bưởi ngát hương, mùa hè xanh mơn mởn những trái bưởi non. Thu đến, cây thanh trà trĩu quả, vươn cành phủ rợp đường làng, lủng lẳng, đong đưa trên đầu du khách. Đông về, thanh trà ấp ủ chờ nắng xuân chiếu rọi. Thủy Biều đẹp, và hấp dẫn bốn mùa.